Twierdza Przemyśl

Przemyska twierdza to jeden z największych obiektów architektury obronnej w Europie. Znajduje się na styku Kotliny Sandomierskiej i Karpat. Jej budowę rozpoczęto w połowie XIX w., w okresie wojny krymskiej i pogorszenia stosunków między Austria i Rosją. Głównym celem budowy twierdzy była obrona Bramy Przemyskiej. Budowa miała trwać 24 lata. Ze względów finansowych nigdy w pełni nie zrealizowano, kilkakrotnie modernizowanego projektu. Wraz z twierdzą powstały inne budynki konieczne do obsługi fortyfikacji, co spowodowało gwałtowny rozwój miasta. Na przełomie wieków XIX i XX przemyska twierdza była jedną z największych i najnowocześniejszych w Europie i stanowiła główne ogniwo obrony cesarstwa austriackiego od wschodu.

Miasto broniły dwa pierścienie umocnień; wewnętrzny z 18 fortami połączonymi wałami i murami ze strzelnicami oraz zewnętrzny, długi na 45 km, oddalony od miasta około 10 km, składający się z 42 potężnych fortów, w tym 15 pancernych, nie do zniszczenia przez ówczesną artylerię. Dobrze zachowane są forty w Łętowni, Siedliskach, Duńkowiczkach i Orzechowcach. Wokół fortów zachowały się zarówno relikty zadrzewień maskujących, jak i pozostałości okopów wypełniających przestrzeń między fortami. Muzeum Twierdzy Przemyśl znajduje się w budynku Cechu Rzemiosł Różnych przy ul. Katedralnej 6. Można tu zobaczyć makietę twierdzy, zbiory fotografii, broni, mundurów i innych pamiątek z czasów wojaka Szwejka i cesarza Franciszka Józefa I.

W 1968 r. twierdzę objęto ochroną jako ważny zabytek architektury obronnej. Po fortach biegnie Szlak Architektury Obronnej oznakowany kolorem czarnym.

Warto zobaczyć w Przemyślu i okolicach:

• Muzeum Narodowe Ziemi Przemyskiej
• Muzeum Historii Miasta Przemyśla
• Zamek Kazimierzowski w Przemyślu
• Archikatedry rzymsko- i greckokatolicka w Przemyślu
• Wielonarodowościowe cmentarze w Przemyślu
• Zespół pałacowo-parkowy w Krasiczynie
• Arboretum w Bolestraszycach

Zdjęcie: M. Bosek